Τί είναι το 5-ALA;

Το 5-ALA είναι ένα φάρμακο σε μορφή σκόνης που διαλύεται στο νερό και χορηγείται στον ασθενή από το στόμα.

​

Πού χρησιμοποείται στην νευροχειρουργική;

Στην νευροχειρουργική το 5-ALA χρησιμοποιείται στην χειρουργική νευρο-ογκολογία και ειδικότερα στην αφαίρεση κακοήθων γλοιωμάτων όπως για παράδειγμα το γλοιοβλάστωμα ή τα αναπλαστικά γλοιώματα βαθμού 3.

​

​Σε τί χρησιμεύει;

Μετά τη χορήγηση του φαρμάκου, αυτό προσλαμβάνεται και μεταβολίζεται στον όγκο. Ένα παράγωγο του μεταβολισμού προσδίδει στον όγκο μια χρήσιμη ιδιότητα για την επιτυχία της εγχείρησης. Υπο το κυανό φως του μικροσκοπίου (ειδικό φίλτρο για εξελιγμένα μικροσκόπια τελευταίας τεχνολογίας), ο όγκος φωσφορίζει ένα έντονο κόκκινο χρώμα. Αυτό επιτρέπει στον νευροχειρουργό να διακρίνει τον όγκο από τον φυσιολογικό εγκέφαλο και διευκολύνει την ριζική αφαίρεση του όγκου (βίντεο).

‍

​

‍

‍

Παρόλο που το 5-ALA είναι ένα πολύ χρήσιμο εργαλείο, απαιτείται εμπειρία για την ορθή χρήση του φαρμάκου αλλά και για την ορθή αξιολόγηση του διεγχειρητικού ευρήματος από τον χειρουργό.

‍

Για τον λόγο αυτό παρέχεται πιστοποίηση για τη χρήση του φαρμάκου.

​

Ο Ευάγγελος Κόγιας έχει πιστοποίηση για τη χρήση του φαρμάκου 5-ALA και έχει διενεργήσει πλήθος επεμβάσεων με αυτήν την τεχνική.

‍

Τί εννοούμε με τον όρο "ελάχιστα επεμβατική τεχνική";

Εννοούμε μια τεχνική που στόχο έχει την ελαχιστοποίηση του τραύματος που σχετίζεται με την προσπέλαση στη βλάβη.

Αυτό επιτυγχάνεται με μικρότερες τομές και σεβασμό των ιστών, π.χ των μυών, έως την κυρίως βλάβη που θέλουμε να φτάσουμε, π.χ να αφαιρέσουμε έναν όγκο.

​​

Παραδείγματα ελάχιστα επεμβατικής χειρουργικής είναι η διαμυϊκή τοποθέτηση βιδών με χρήση νευροπλοήγησης στη σπονδυλική στήλη, η χρήση μυϊκών διαστολέων (εικόνα) για την διαμυϊκή μικροδισκεκτομή αλλά και οι ενδοσκοπικές τεχνικές τόσο στον εγκέφαλο όσο και στην σπονδυλική στήλη. Τυπική περίπτωση είναι η ενδοσκοπική αφαίρεση αδενώματος υπόφυσης.

‍

‍

‍

Τι εννούμε με τον όρο νευροπαρακολούθηση;

Ως νευροπαρακολούθηση (neuromonitoring) εννούμε το σύνολο των διαγνωστικών τεχνικών που χρησιμοποιύμε για να παρακολουθούμε τις λειτουργίες του εγκεφάλου και των νεύρων κατά τη διάρκεια μιας νευροχειρουργικής επέμβασης.

​

Τι περιλαμβάνει η νευροπαρακολούθηση;

Η νευροπαρακολούθηση περιλαμβάνει τις νευροψυχολογικές δοκιμασίες με τον ασθενή σε εγρήγορση, δηλ. ξύπνιο, κατά τη διάρκεια π.χ μιας εγχείρησης στον εγκέφαλο, και τον νευροφυσιολογικό έλεγχο δηλ. τις διάφορες μετρήσεις ηλεκτρικής αγωγιμότητας νευρικών δομών, με τη χρήση ηλεκτροδίων για την παρακολούθηση της ακεραιότητας τους.

​

Τί σημαινει κρανιοτομία σε εγρήγορση;

Κατά την κρανιοτομία σε εγρήγορση (awake) ο ασθενής παραμένει ξύπνιος κατά τη διάρκεια της χειρουργικής επέμβασης στο κεφάλι, π.χ κατά την αφαίρεση ενός όγκου, και με διάφορες δοκιμασίες ελέγχονται σημαντικές λειτουργίες όπως η κίνηση, η κατανόηση και παραγωγή λόγου, το συναίσθημα κλπ.

​

Τί περιλαμβάνει ο νευροφυσιολογικός έλεγχος;

Με τη χρήση ηλεκτροδίων μετράται η αγωγιμότητα των νεύρων. Με τον τρόπο αυτό εκτιμάται η λειτουργκότητα και η ακεραιότητά τους.

‍

Με τον όρο νευροπλοήγηση εννοούμε το σύνολο του τεχνολογικού εξοπλισμού που χρησιμοποιούμε στη νευροχειρουργική για την ακριβή και ασφαλή καθοδήγηση ή πλοήγηση στον εγκέφαλο και τη σπονδυλική στήλη στις 3 διαστάσεις.

‍

‍

Ο τεχνολογικός εξοπλισμός περιλαμβάνει ηλεκτρονικό υπολογιστή και δεδομένα απεικονιστικής μεθόδου (αξονικής, μαγνητικής ή και υπερήχων).

​

‍

Η ίδια θέση απεικονιζεται πιο κάτω με διεγχειρητικό υπέρηχο σε συνδυασμό με δεματιογραφία. Με κόκκινο χρώμα δεμάτιο που σχετίζεται με την ομιλία.

Το πράσινο απεικονίζει τον στυλεό που χρησιμοποιούμε διεγχειρητικά για τον έλεγχο της θέσης εντός του εγκεφάλου.

Στην συγκεκριμένη περίπτωση ο ασθενής ήταν σε εγρήγορση (ξύπνιος). Όταν εφαρμόσαμε διέγερση με χαμηλής έντασης ρεύμα στη θέση που υποδηλώνει ο πράσινος στυλεός, ο ασθενής παρουσίασε προσωρινή διαταραχή της ομιλίας. Στη θέση αυτή και με βάση το εύρημα σταματήσαμε την αφαίρεση ιστού.

Με μωβ χρώμα σημειώνεται το περιγραμμα του όγκου με βάση την προεγχειρητική μαγνητική τομογραφία.

‍

Τί είναι η δεματιογραφία;

Η δεματιογραφία (DTI) είναι μία τεχνική απεικόνισης των νευρικών δεματίων στον εγκέφαλο.

Έχοντας αποκτήσει γνώση για την ανατομία αλλά και τις λειτουργίες αυτών των δεματίων, σχεδιάζουμε την προσπέλαση και αφαίρεση των όγκων με τη βοήθεια της νευροπλοήγησης καθώς και με τη νευρο-παρακολούθηση που μας επιτρέπει να διεγείρουμε τα δεμάτια αυτά με τον ασθενή είτε σε νάρκωση είτε σε εγρήγορση (τεχνική awake) για μεγαλύτερη ασφάλεια.

‍

Χρήση των υπερήχων στη νευροχειρουργική

Οι υπέρηχοι χρησιμοποιούνται στη νευροχειρουργική για να απεικονίζουμε τη φυσιολογική ανατομία αλλά και την παθολογία σε πραγματικό χρόνο και υπό διαφορετικές γωνίες.

‍

Οι ακόλουθες εικόνες δίνουν παραδείγματα αυτής της εφαρμογής.