Τον τελευταίο καιρό παρακολουθήσαμε σχετικά συχνά σε εφημερίδες, στις ειδήσεις ή στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης δημοσιεύσεις που αφορούν εγχειρήσεις σε εγκέφαλο με τον ασθενή ξύπνιο. Τέτοια δημοσιεύματα εντυπωσιάζουν και μάλιστα συχνά ο ασθενής μπορεί να παίζει κάποιο μουσικό όργανο, π.χ μπουζούκι (Η Βραδυνή, Αύγουστος 2021) ή να πραγματοποιεί κάποια σύνθετη εργασία. Στην Ιταλία για παράδειγμα μια ασθενής μέσα στο χειρουργείο γέμιζε ελιές με κιμά (παραδοσιακή συνταγή «γεμιστές ελιές Ασκολι») ενώ γινόταν αφαίρεση ενός όγκου από τον εγκέφαλο της. Η είδηση είχε προκαλέσει αίσθηση στην γειτονική μας χώρα και δημοσιεύτηκε και στην Ελλάδα (Καθημερινή, 11.06.2020).

Η χρήση της τεχνικής αυτής, «κρανιοτομία σε εγρήγορση», ενδείκνυται σε περιπτώσεις όγκων εγκεφάλου ή σε περιπτώσεις χειρουργικής της επιληψίας, όταν αφαιρείται όγκος ή τμήμα εγκεφάλου κοντά σε κέντρα όπως του λόγου, της κίνησης, της όρασης, της ενσυναίσθησης κ.α. Κατά τη διάρκεια της επέμβασης ο ασθενής εκτελεί συγκεκριμένες εργασίες για τον έλεγχο της κίνησης ή της ομιλίας ή άλλης σημαντικής λειτουργίας. Καθώς οι γνώσεις μας για την πολυπλοκότητα του εγκεφάλου και τον τρόπο λειτουργίας του πληθαίνουν, προστίθενται επιπλέον δοκιμασίες (tests) που μπορεί να ελέγχουν εξαιρετικά πολύπλοκες και δύσκολα κατανοητές δεξιότητες, όπως για παράδειγμα η δημιουργικότητα!

Κατά την επέμβαση ο νευροχειρουργός επιδρά με ρεύμα μικρής έντασης στον εγκέφαλο. Η επίδραση του ρεύματος προκαλεί μια αναστρέψιμη και προσωρινή δυσλειτουργία του εγκεφάλου στο σημείο αυτό και ουσιαστικά μια προσομοίωση της μόνιμης βλάβης σε περίπτωση αφαίρεσης του συγκεκριμένου τμήματος.

Η τεχνική αυξάνει την ασφάλεια της χειρουργικής επέμβασης αλλά και μας επιτρέπει να κάνουμε ριζικότερη αφαίρεση των όγκων. Οι μελέτες δείχνουν ότι η κρανιοτομία σε εγρήγορση έχει ως αποτέλεσμα την καλύτερη ποιότητα ζωής αλλά και την αύξηση της επιβίωση των ασθενών με εγκεφαλικό όγκο.

‍